Tożsamość to droga do odnalezienia własnego dojrzałego życia.
Tożsamość jest samoświadomością siebie, która mówi o odrębności mojej osoby od innych ludzi o jej wyjątkowości i niepowtarzalności. Jest podstawą stabilnego obrazu siebie, wysokiego poziomu samoakceptacji, umiejętności podejmowania decyzji.
Człowiek nie przychodzi na świat z „gotową” tożsamością. Jest ona czymś, co konstytuuje się na przestrzeni życia człowieka.
Jej podwaliny tworzą się już w dzieciństwie. W przypadku dziecka proces budowania wiedzy o sobie samym polega na gromadzeniu informacji z 3 źródeł;
- bodżców płynących z wnętrza ciała,
- bodźców płynących z otoczenia społecznego,
- własnego zachowania ( osiągnięć, porównywania się z innymi).
Pierwszymi osobami odpowiedzialnymi za tworzenie się przez dziecko zrębów obrazu samego siebie, czyli poczucia „ja” są rodzice. Dla dziecka w okresie niemowlęcym matka nie jest jeszcze odrębną osobą. Niemowlę ma poczucie jedności z matką. Matka poprzez dotyk i umiejętność dostrajania się do emocjonalnych potrzeb dziecka wytycza granice.
Moja własna odrębność .
W świadomości psychicznej dziecka zaczyna rozwijać się poczucie odrębności. Poprzez dotyk opiekuna niemowlę odkrywa granice swojego ciała,które pozwalają mu na budowanie psychicznych odczuć i ich różnicowanie. Tych , które pochodzą z wnętrza ciała od tego, co na zewnątrz.
W ten sposób dziecko zbiera informacje o sobie o własnych możliwościach, cechach, potrzebach. Kształtuje się poczucie własnego „ja”. Jasne i wyraźne określenie granic samego siebie pomaga różnicować pomiędzy tym,co jest nim samym, a tym, co nim nie jest.
Oprócz jasno postawionych granic, dobrze przebiegającego procesu separacji na prawidłowe kształtowanie się poczucia tożsamości u dziecka maja wpływ również rola jaka dziecko pełni w rodzinie. W rodzinach, w których dziecko staje się np. bohaterem rodzinnym, maskotką, bądź pełni rolę opiekuna dla swoich rodziców dziecko czuje się zagubione emocjonalnie i nie ma możliwości budowania obrazu samego siebie.
Te tworzące się we wczesnym dzieciństwie podwaliny obrazu siebie w istotny sposób decydują o tym do jakich jakości będzie dążyło dziecko jako dorosły człowiek.
Moja odrębna dorosłość.
Zaburzenia, które powstają na różnych etapach życia dziecka mogą być źródłem późniejszych problemów osobowościowych, czy też zaburzeń psychicznych. Zatem oddzielenie tego co własne od tego co inne musi nastąpić jeżeli mówimy o prawidłowym przebiegu określania tożsamości osobistej.
W dorosłym życiu to my jesteśmy kreatorami swojej tożsamości. Pytanie o samego siebie jest dużym wyzwaniem na który składa się wybór własnych celów, potrzeb, zainteresowań, przekonań i wartości., czy tez budowania poczucia sprawstwa. Tożsamości nie jest zatem dana raz na zawsze lecz podlega wzbogaceniu i modyfikacji. Nie jest to zadanie łatwe do wykonania. Jest to proces poszukiwania. Jest jak poszukiwanie drogi w gąszczu rożnych wyborów i możliwości jakie serwuje nam świat.
Musimy zachować czujność i być uważni albowiem możemy natknąć się na fałszywe tropy. Możemy zostać wyprowadzeni na manowce. W czasach masowego zalewu bylejakości , powierzchowności, bylejakości proponowanych wzorców i promowanych mód, niepewności jutra łatwo zagubić drogę.
To, co czytamy, co oglądamy pozostawia w nas ślad. Kształtuje nasze „ja”. Warto posiadać filtr w postaci refleksji i umiejętność przewartościowania wartości jakie podsuwa nam codziennie świat tak aby dostosować je do swoich potrzeb.