Twórcze żywioły drzemią w każdym człowieku. Żywioł, to nie tylko moc niszcząca, ale również siła stanowiąca napęd do wewnętrznego rozwoju, zadawania sobie pytań o sens egzystencji, wyznaczająca kierunek życia. Tak, jak żywioły mają zdolność mieszania się, tak w nas jest zawarty zarówno element spokojnej wody, jak i rozszalałej burzy, ognia dającego ciepło i niszczącej siły pożaru.
Starożytni uważali, że wszechświat zbudowany jest z czterech elementów ziemi, wody, powietrza i ognia. Zgodnie ze starożytną koncepcją Empedoklesa żywioły miały zdolność mieszania się, tworząc fuzje. Na gruncie artystycznym zasadę tą zgłębiał w swoich obrazach William Turner nazwany prekursorem nowoczesnych nurtów artystycznych (impresjonizmu, symbolizmu, ekspresjonizmu).
Artysta zasłynął przede wszystkim, jako twórca pejzaży pokazujących potęgę naturalnych żywiołów nad którymi człowiek, mimo rozwoju cywilizacji technicznej nie potrafi w pełni zapanować. Nie interesowała go jednak dokładność rysunku, ale jak najwierniejsze przekazanie swych emocji i uczuć. Malarstwo Turnera jest wyzwaniem rzuconym rzeczywistości. Przedstawia to, co nieuchwytne i niematerialne, zjawiska świetlne i barwne, przejrzystość i ruch. Jego ulubione tematy to burza, sztormy, wschody i zachody słońca, przypływy i odpływy, łodzie walczące z falami.
Charakterystyczna dla jego obrazów jest przestrzeń. Żywioły rozgrywają się w przestrzeni. Wizyjne kompozycje Turnera odkrywają przed widzami niekończące się moce jakimi dysponuje sztuka. Jeżeli w miejsce słowa wprowadzimy ruch, a w miejsce poznania intelektualnego intuicję i wyobraźnię możemy doświadczyć życia głębiej i pełniej.
Sztuka poszerza horyzont doznań, zaprasza do świata, który umyka nam w codziennym pośpiechu, uczy patrzeć na otaczające zjawiska nie tylko z jednej, płaskiej perspektywy, ale w sposób przestrzenny, wielowymiarowy,uczy przede wszystkim uważnego patrzenia, obserwacji.
Ten sam budynek, drzewo będzie wyglądało inaczej rano, w południe, przy zachodzie słońca, gdy zmienia się natężenie światła i kąt padania promieni słonecznych. Jeżeli zmienimy punkt widzenia zmieni się również i perspektywa. Te zasady możemy także wykorzystać w odniesieniu do świata naszych wewnętrznych przeżyć, stanów emocjonalnych i popatrzeć na problem z różnych perspektyw jak na zjawisko, fenomen.
To pozwoli nam dostrzec nie jedno, ale kilka rozwiązań sytuacji problemowych. zachęcam zatem do postawy uważnego obserwatora. Obrazy Turnera do obejrzenia na stronie.
http://www.gnosis.art.pl/iluminatornia/sztuka_o_inspiracji/william_turner/turner.htm
Bibliografia.
William Turner, Poznań 2006, (Wielka Kolekcja Sławnych Malarzy, t. 12)